I. BỐI CẢNH
Điệp ca chúng ta vừa nghe dẫn chúng ta vào Thánh vịnh 50. Đây là một Thánh vịnh van xin và thống hối đầy cảm động của vua Đa-vít. Có thể nói Thánh vịnh 50 là một trong những lời nguyện đầy cảm động nhất của Cựu Ước. Đa-vít, sau khi đã phạm tội ngoại tình với bà Bát Se-va và tội sát nhân, đã bị ngôn sứ Na-than tố cáo. Nhận ra tội lỗi của mình, Đa-vít xin Chúa tẩy rửa, đổi mới con người ông, và ông hứa sẽ dâng lễ tạ ơn.
II. BỐ CỤC
Thánh vịnh 50 có thể được chia thành 6 phần:
- Phần I (c.3-4): Lời van xin Chúa thương xót
- Phần II (c.5-8): Lời thú nhận tội lỗi
- Phần III (c.9-11): Lời van xin Chúa thanh tẩy
- Phần IV (c.12-14): Lời van xin Chúa đổi mới tâm hồn
- Phần V (c.15-19): Lời hứa hẹn dâng lễ tạ ơn
- Phần VI (c.20-21): Lời nguyện cầu cho Xi-on
III. Ý NGHĨA
1. Lời van xin Chúa thương xót (c.3-4)
Vịnh gia khởi đi với những lời van xin có vẻ khẩn thiết với những lời xin dồn dập: xin thương, xoá bỏ, rửa sạch, và thanh tẩy. Tội lỗi đã làm cho ông ra ô uế và ông không thể sống ở trong tình trạng này. Thế nên, ông van xin Chúa dủ lòng thương xót mà xoá bỏ tội lỗi của ông.
Lạy Thiên Chúa, xin lấy lòng nhân hậu xót thương con,
mở lượng hải hà xóa tội con đã phạm.
Xin rửa con sạch hết lỗi lầm tội lỗi con, xin Ngài thanh tẩy (c.3-4).
2. Lời thú nhận tội lỗi (c.5-8)
Kế đến, vịnh gia thú nhận tội mình đã phạm. Ý thức mình có tội là điều kiện đầu tiên để được thứ tha. Vịnh gia cho thấy bất cứ tội phạm đều đắc tội với Chúa. Ông mong Chúa khoan hồng khi xét xử tội ông đã phạm.
Vâng, con biết tội mình đã phạm, lỗi lầm cứ ám ảnh ngày đêm.
Con đắc tội với Chúa, với một mình Chúa, dám làm điều dữ trái mắt Ngài.
Như vậy, Ngài thật công bình khi tuyên án, liêm chính khi xét xử.
Ngài thấy cho: lúc chào đời con đã vương lầm lỗi,
đã mang tội khi mẹ mới hoài thai.
Nhưng Ngài yêu thích tâm hồn chân thật,
dạy con thấu triệt lẽ khôn ngoan (c. 5-8).
3. Lời van xin Chúa thanh tẩy (c.9-11)
Sau khi nhận ra tội lỗi của mình, vịnh gia xin Chúa thanh tẩy ông. Tội lỗi đã làm cho ông ra ô uế. Tội lỗi cũng được coi như một thứ phong cùi của linh hồn. Thế nên, người tội lỗi cần được thanh tẩy theo như Luật Lê-vi.
Xin dùng cành hương thảo rảy nước thanh tẩy con, con sẽ được tinh tuyền;
xin rửa con cho sạch, con sẽ trắng hơn tuyết (c.9).
4. Lời van xin Chúa đổi mới tâm hồn (c.12-14)
Vịnh gia không chỉ xin Chúa thanh tẩy mà còn xin Chúa đổi mới tâm hồn để vững bền theo Chúa. Việc đổi mới này được thực hiện nhờ thần khí thánh. Nhờ thần khí thánh đổi mới mà ông có thể thực thi những việc lành đẹp lòng Chúa.
Lạy Chúa Trời, xin tạo cho con một tấm lòng trong trắng,
đổi mới tinh thần cho con nên chung thủy (c.12).
5. Lời hứa hẹn dâng lễ tạ ơn (c.15-19)
Vịnh gia chắc chắn rằng Chúa nghe lời ông cầu xin và thứ tha tội lỗi cho ông. Một khi đã được thứ tha ông hứa sẽ dâng lễ tế tạ ơn. Tuy nhiên, lễ tế tạ ơn của ông không phải là chiên cừu béo tốt, nhưng là nói cho người khác biết tình thương bao dung của Chúa để họ trở về với Chúa. Như thế, lễ vật của tác giả là tâm thần thống hối và một tấm lòng tan nát ăn năn.
Lạy Thiên Chúa, tế phẩm dâng Ngài là tâm thần tan nát,
một tấm lòng tan nát giày vò, Ngài sẽ chẳng khinh chê (c.19)
6. Lời nguyện cầu cho Xi-on (c.20-21)
Những lời sau cùng của Thánh vịnh là những lời cầu xin cho Xi-on được Chúa thương thứ tha và phục hưng. Như thế lời cầu xin của Đa-vít đã trở thành lời cầu xin của cộng đoàn sau thời lưu đầy.
Xin rộng lòng tuôn đổ hồng phúc xuống Xi-on,
thành lũy Giê-ru-sa-lem, xin Ngài xây dựng lại.
Bấy giờ, Ngài vui nhận tế phẩm luật truyền, lễ vật toàn thiêu, lễ vật hiến tế.
Bấy giờ, thiên hạ giết bò tơ dâng trên bàn thờ Chúa (c. 20-21).
IV. TRUYỀN THỐNG CẦU NGUYỆN
Tv 50 được Giáo hội đưa vào Phụng vụ Lời Chúa của Thứ Tư Lễ Tro như một lời mời gọi chúng ta ý thức về sự yếu đuối và tội lỗi của mình. Là phận người yếu đuối, chúng ta không thể cứu được chính mình, chúng ta cần chạy đến với Chúa để van xin lòng thương xót và thứ tha của Người. Để được ơn thứ tha, mỗi chúng ta hãy thật lòng ăn năn thống hối và tin vào Đức Giê-su, Đấng được Chúa Cha sai đến để loan báo cho loài người ơn tha thứ của Thiên Chúa. Chính Đức Giê-su đã mang lại ơn tha thứ đó nhờ mầu nhiệm chết và sống lại của Người. Trong Người chúng ta được trở nên con người mới, được sống và sống dồi dào.
Lm. An-tôn Trần Văn Phú
